ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
ΣΤΗ 14η BIENNALE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ 2014

Tourism Landscapes: Remaking Greece

Η ελληνική συμμετοχή στην 14η Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας με εθνικό Επίτροπο τον Γιάννη Αίσωπο, αρχιτέκτονα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών, έχει τίτλο Tourism Landscapes: Remaking Greece. Πραγματεύεται το ρόλο του τουρισμού ως εργαλείου διαρκούς εκμοντερνισμού της χώρας μέσω της κατασκευής δομημένων τοπίων τουρισμού –ξενοδοχεία και θέρετρα, οργανωμένες ακτές, αρχαιολογικοί χώροι, διαμορφώσεις δημοσίων χώρων και τοπία υποδομών– αλλά και την συνακόλουθη συνεχή (ανα)διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας μέσω της επαφής με το «άλλο», το ξένο, το νέο, το παγκόσμιο, που ο τουρισμός, ως μια κατεξοχήν εξωστρεφής δραστηριότητα, προϋποθέτει.

Η έκθεση χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα θα παρουσιάσει την αρχιτεκτονική παραγωγή τοπίων τουρισμού από το 1914 έως σήμερα, δίνοντας έμφαση στη διερεύνηση της σχέσης των κτιρίων με το φυσικό περιβάλλον τους. Το δεύτερο τμήμα θα παρουσιάσει τις σχεδιαστικές προτάσεις 8-10 ελλήνων αρχιτεκτόνων/αρχιτεκτονικών γραφείων και 8-10 ξένων αρχιτεκτόνων/αρχιτεκτονικών γραφείων που θα κληθούν να προτείνουν, σε επίπεδο ιδέας (concept), ένα παραθαλάσσιο ξενοδοχείο χωροθετημένο κοντά σε μια ακτή ιδιαιτέρου κάλλους στο Αιγαίο ή το Ιόνιο. Η συνύπαρξη ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων αναφέρεται στην αλληλεπίδραση που ο τουρισμός υποστηρίζει, την αντιπαραβολή της αντίληψης μας για τον εαυτό μας με εκείνη που οι άλλοι, οι ξένοι, έχουν για εμάς.

Οι 8-10 έλληνες συμμετέχοντες στο δεύτερο τμήμα της έκθεσης (που περιλαμβάνει την παραγωγή νέων σχεδιαστικών προτάσεων) θα επιλεγούν από τον Επίτροπο Γιάννη Αίσωπο μέσα από τη διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος την οποία προκηρύσσει ο ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων και στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν όλοι οι διπλωματούχοι αρχιτέκτονες, μέλη του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ (ταμειακά ενήμεροι). Η συμμετοχή στην εκδήλωση ενδιαφέροντος προϋποθέτει την αποστολή μέσω email στο [email protected] μέχρι και τις 3:00 μμ της Δευτέρας 10 Μαρτίου 2014 των ακόλουθων 2 σελίδων:

– κείμενο 1 σελίδας/έκτασης 400 λέξεων κατά μέγιστο, σε αρχείο pdf στην οποία ο ενδιαφερόμενος θα επεξηγεί το ενδιαφέρον του για το θέμα της έκθεσης και την συμμετοχή του σε αυτή και
– σύντομο βιογραφικό σημείωμα 1 σελίδας, με τη μορφή bullets και όχι συνεχούς κειμένου, σε αρχείο pdf όπου θα αναφέρονται οι σπουδές, η σημαντικότερη επαγγελματική εμπειρία, οι κυριότερες δημοσιεύσεις/συμμετοχές σε εκθέσεις και η τυχόν διδασκαλία.

Η επιλογή των 8-10 ελλήνων συμμετεχόντων στην έκθεση θα γίνει από τον Επίτροπο, θα βασιστεί στο υποβληθέν κείμενο και το σύντομο βιογραφικό σημείωμα και θα είναι τελική, μη επιδεχόμενη ένστασης.

Οι 8-10 αρχιτέκτονες/αρχιτεκτονικά γραφεία που θα επιλεγούν θα συμμετάσχουν στη συνέχεια, στη διάρκεια των δυόμιση μηνών μέχρι την ολοκλήρωση των προτάσεών τους, σε μικρό αριθμό σεμιναρίων με τη συμμετοχή του αρχιτέκτονα, καθηγητή Ηλία Ζέγγελη και άλλων συμβούλων που θα ανακοινωθούν, με στόχο τον προσδιορισμό κοινών θεματικών/κατευθύνσεων στις οποίες θα βασιστούν οι σχεδιαστικές προτάσεις.

Παρατίθεται στη συνέχεια, πιο αναλυτικά, το θέμα της έκθεσης Tourism Landscapes: Remaking Greece:

Θέμα

Η ελληνική Ιστορία και το ελληνικό τοπίο συγκρότησαν από κοινού τον μύθο της σύγχρονης Ελλάδας. Το κλασικό παρελθόν της χώρας και η ιστορική και πολιτισμική συνέχεια διαμέσου του αναλλοίωτου του τοπίου καθόρισαν την ταυτότητα του νεότερου ελληνικού κράτους. Τα ίδια αυτά στοιχεία –Ιστορία και τοπίο– αποτέλεσαν την βάση για την είσοδο της Ελλάδας σε έναν νέο τομέα οικονομικής δραστηριότητας που ξεκίνησε στην μεταπολεμική περίοδο εκμοντερνισμού της χώρας: τον τουρισμό, μια παγκόσμια βιομηχανία στην οποία η Ελλάδα έμελε να παίξει σημαντικό ρόλο, σε παγκόσμια κλίμακα. Ο τουρισμός είναι μια κατεξοχήν εξωστρεφής δραστηριότητα που προϋποθέτει συνεχή επικοινωνία με το «άλλο», επαφή με το νέο και προσαρμογή σε αυτό και συνεχή (ανα)διαμόρφωση ταυτότητας. Με αρχιτεκτονικούς όρους, μια διαρκή ανακατασκευή του δομημένου τοπίου.

Ήδη από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, τοπία που συνδύαζαν την εξαιρετική φυσική ομορφιά με την Ιστορία και την αναψυχή επιλέχτηκαν για την κατασκευή παραθαλάσσιων ξενοδοχείων, θέρετρων και οργανωμένων ακτών που θα προσέφεραν τις απαραίτητες υποδομές για την επερχόμενη μαζική εισροή τουριστών. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν υποτάσσεται στις προϋπάρχουσες πολιτισμικές και μορφικές δεσμεύσεις του παραδοσιακού αλλά υιοθετεί τη μοντέρνα αρχιτεκτονική γλώσσα. Αναζητεί την κρυμμένη ευφυΐα του φυσικού ή κατασκευασμένου τοπίου που υποδέχεται τα κτίρια με στόχο μια νέα χωρική και νοητική εμπειρία. Πρόκειται για ένα νέο ελληνικό αρχιτεκτονικό ιδίωμα που εγκαθιδρύει τη συνέχεια μέσω του χώρου και της εμπειρίας του, παρά μέσω της μορφής και του διακόσμου.

Μια πρωτότυπη αφομοίωση της νεωτερικότητας και του μοντέρνου τρόπου διαβίωσης είχε ήδη συντελεστεί.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η διεθνής ανάπτυξη του τομέα της προστασίας κτιρίων και συνόλων και ο ερχομός της μετανεωτερικότητας οδήγησαν στην επιβολή μορφολογικών κανόνων που περιόρισαν την σχεδιαστική ελευθερία. Η αφομοίωση της νέας συνθήκης επέτρεψε την, σε μεγάλο βαθμό, εικονογραφική αναδιατύπωση του τοπικού και του παραδοσιακού ως «νεο-παραδοσιακού» ή «νεο-ελληνικού» ενδυναμώνοντας την τοπικιστική ταυτότητα, ενώ στη διάρκεια της πρόσφατης δεκαετίας της ευημερίας ενσωματώθηκαν πολλαπλά στοιχεία του διεθνούς (μινιμαλιστικού) lifestyle.

Τώρα πια, στην εποχή της κρίσης, η φαντασμαγορία ξεθωριάζει δίνοντας τη θέση της σε μια πιο «νηφάλια» και «πρωταρχική» διαβίωση βασισμένη συχνά στις αναζητήσεις της αειφορίας και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Τα κατασκευασμένα τοπία του τουρισμού αποτελούν μια συνεχή διαπραγμάτευση ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο, μια καταγραφή της κυρίαρχης αντίληψης για την εκάστοτε διαμορφούμενη ταυτότητά μας στα πλαίσια μιας ολοένα πιο παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΜΥΡΤΩ ΔΕΣΠΟΤΙΔΗ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΑΡΑΣ