ΑΠ 70346 / Αθήνα 18 Νοεμβρίου 2025

Προς: Υπουργείο Πολιτισμού
– Υπουργό, κα Λίνα Μενδώνη
– Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, κo Γεώργιο Διδασκάλου
Μπουμπουλίνας 20-22, 106 82 Αθήνα

Θέμα:  Ένταξη του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας της UNESCO
Σχετικό: εισερχόμενο με ΑΠ 70346 & 70364.

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα,

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ) επισημαίνει τη μεγίστη αρχιτεκτονική και πολεοδομική σημασία του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης, ο οποίος έχει υποβληθεί από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην UNESCO με ημερομηνία υποβολής: 16/01/2014 και ευρίσκεται στον Προσωρινό Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ικανοποιώντας τα κριτήρια (i), (iii), (vi).

Ο χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης αντιπροσωπεύει μία μοναδική αρχιτεκτονική και πολεοδομική σχεδίαση, αποτελεί μία εξαιρετική μαρτυρία του ελληνικού τρόπου ζωής στην αρχαία πόλη και συνδέεται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα.

Η πόλη σχεδιάστηκε σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, το οποίο ενσωματώνει τις αρχές της ισονομίας, της ισοπολιτείας και της ισομοιρίας. Το πολεοδομικό σύστημα προσαρμόστηκε στην τοπογραφία του όρους Ιθώμη, διαμορφώνοντας έναν αστικό πυρήνα οργανικά ενταγμένο στο φυσικό τοπίο.

Οι ανασκαφές της Αρχαίας Μεσσήνης άρχισαν το 1829 από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Γκιγιώμ-Αμπέλ Μπλουέ (Guillaume-Abel Blouet), συνεχίστηκαν το 1895 από τον αρχαιολόγο Θεμιστοκλή Σοφούλη, το 1909 και το 1925 από τον Γεώργιο Οικονόμο και το 1957 από τον ακαδημαϊκό Αναστάσιο Ορλάνδο. Το 1986 ανέλαβε τη διεύθυνσή τους ο αείμνηστος καθηγητής Πέτρος Θέμελης, υπό τον οποίο ξεκίνησε το εκτεταμένο πρόγραμμα στερέωσης και αναστήλωσης των μνημείων της Αρχαίας Μεσσήνης. Οι εργασίες αυτές, που αποτέλεσαν ένα από τα μεγαλύτερα και συστηματικότερα αναστηλωτικά εγχειρήματα στην Ελλάδα, συνεχίζονται έως σήμερα.

Τα οχυρωματικά τείχη μήκους 9,5 χλμ. και τα ιερά της Ιθώμης, πλαισιώνουν ένα εκτεταμένο σύνολο δημόσιων και θρησκευτικών κτιρίων, με προεξάρχον το Ασκληπιείο. Μνημεία όπως το Θέατρο, το Εκκλησιαστήριο – Ωδείο το οποίο διατηρείται σε άριστη κατάσταση με ημικυκλική ορχήστρα, σκηνή και προσκήνιο, η Αγορά, το Στάδιο, το Γυμνάσιο, το Ιερό της Ίσιδος και του Σαράπιδος και το Μαυσωλείο των Σαϊθιδών, καθώς και πολυτελείς ρωμαϊκές επαύλεις, τεκμηριώνουν τη μακρά αρχιτεκτονική, αστική και κοινωνικοπολιτική της εξέλιξη. Τα κινητά ευρήματα και οι επιγραφές συμπληρώνουν την εικόνα μιας ακμάζουσας πόλης με διαχρονική ιστορική σημασία.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ ομόφωνα ζητάει από το Υπουργείο να προωθήσει στην UNESCO το αίτημα για την ένταξη του συνολικού αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Με εκτίμηση,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ

O Πρόεδρος
Δημήτρης Ξυνομηλάκης

Η Γενική Γραμματέας
Τζούλια Τσαλίκη