Σημείωμα της σύνταξης

Εμβληματική στιγμή για το τι διαμείβεται στον δημόσιο χώρο ήταν και θα παραμείνει για μεγάλο διάστημα το μαύρο στο «δημόσιο» σήμα, η δημόσια συσκότιση της ΕΡΤ. Πρόκειται για τη συγκρότηση μιας αρνητικής επίγνωσης: το μαύρο ως μη χρώμα, ως άβυσσος, ως μη επέκεινα. Επαναδιατυπώνει με άλλους όρους την παύση της δημόσιας εκφοράς λόγου: λεκτικού και επικοινωνιακού στην περίπτωση της δημόσιας ενημέρωσης, χωρικού και υλικού στην περίπτωση του σχεδιασμού και της βίωσης του δημόσιου χώρου ως τέτοιου.

Ο περιορισμός της «ελευθερίας» εντός της δημόσιας σφαίρας –η οποία σμικρύνεται επικίνδυνα– ενδυναμώνει το διαρκές επιστρέφον ερώτημα. Ποια είναι τα υλικά με τα οποία συγκροτείται η δημόσια σκέψη, η οποία δομεί ως όφειλε τη βούληση, το σχεδιασμό και εν προκειμένω υλοποιεί; Εντελώς συγχρονισμένα εισέρχεται στο πλαίσιο «το κείμενο των 33», σχετικά με την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου, και επικαιροποιεί το ερώτημα.

Η απάντηση που ακαριαία δίνεται είναι πως η δημόσια κατάσταση αντικαθίσταται σταδιακά από ένα συστημικό σύμπλεγμα ιδιωτικής καταγωγής και ελέγχου. Ενσωματώνει ένα λόγο περί καθαρότητας, περί μη ανάμειξης, που ακυρώνει ολοσχερώς τη δημόσια λειτουργία, πετώντας από το κάδρο τον ίδιο τον άνθρωπο, χάριν του οποίου εξαγγέλλεται. Πιθανόν η πιο πάνω διατύπωση να γίνεται εν βρασμώ, όπως συνηθίζει κανείς να αντιδρά σε στιγμές βίαιες, σε στιγμές οξείας κρίσης. Γι’ αυτό λοιπόν και ως συλλογικότητα επιχειρούμε να ελέγχουμε, να επαναδιατυπώνουμε, να ορίζουμε από την αρχή αν χρειάζεται τους όρους και τα εργαλεία μας· να ξανακοιτάμε και να συζητάμε ιστορίες και υποθέσεις πολύκροτες ή όχι· να εξετάζουμε τα πραγματικά δεδομένα και τα διαρκώς μεταλλασσόμενα πλαίσια εντός των οποίων εκτυλίσσονται.

Αν η συνθετική ικανότητα είναι το κρίσιμο εργαλείο που χαρακτηρίζει την παιδεία μας ως αρχιτεκτόνων, οφείλουμε και να τη διατηρούμε εμπράγματη. Σ’ αυτές λοιπόν τις λιγοστές έντυπες σελίδες επιμένουμε να εστιάζουμε στην κυρίαρχη πραγματικότητα, επιχειρώντας διαγώνιες συνθέσεις, προσδοκώντας ουσιαστικές ανιχνεύσεις.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην  Περιοδική Έκδοση “αρχιτέκτονες”, τεύχος 04, Ιούλιος 2013

[gview file=”http://sadas-pea.gr/magazine/arxitektones04.pdf”]

Oι «αρχιτέκτονες» διανέμονται δωρεάν στα βιβλιοπωλεία: ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ Αθήνα: Πανεπιστημίου 15, Γλυφάδα: Λαζαράκη 27, Kηφισιά: Λ. Κηφισίας 268, Φιλοθέη: Kαλλιγά 31 ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Χαλάνδρι: Aν. Παπανδρέου 11 FLORAL Αθήνα: Θεμιστοκλέους 80 IΑΝΟΣ Αθήνα: Σταδίου 24, Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλους 7 ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ Αθήνα: Στουρνάρη 35 | Πανεπιστημίου 37, Κηφισιά: Κολοκοτρώνη 10, Βόλος: Δημητριάδος και Κουμουνδούρου ΠΛΕΙΑΔΕΣ Αθήνα: Σπ. Μερκούρη 62 ΠΟΛΙΤΕΙΑ Αθήνα: Ασκληπιού 1-3 ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Αθήνα: Γραβιάς 3-5, Θεσσαλονίκη: Λ. Νίκης 3. Επίσης, στο ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ Αθήνα: Πειραιώς 138, στο ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Αθήνα: Βασ. Γεωργίου Β´ 17-19, στο Τhe Black Duck Garden Αθήνα: Παπαρρηγοπούλου 5-7, Πλατεία Κλαυθμώνος, και στις Βιβλιοθήκες των αρχιτεκτονικών σχολών ή τμημάτων