… αυτοί που φεύγουν

…για τον Λάζαρο Καλυβίτη

Ο Λάζαρος Καλυβίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938 στη συνοικία της Πλάκας. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π. στο διάστημα 1958-63, με δασκάλους, μεταξύ άλλων, τον Ιωάννη Δεσποτόπουλο, τον Κώστα Φινέ και τον Γιάννο Πολίτη. Στην Έδρα του πρώτου εκπόνησε τη διπλωματική του εργασία και ξεκίνησε το 1966 την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία, αρχικά ως άμισθος και κατόπιν ως έμμισθος επιμελητής. Θα αποχωρήσει  από το Πολυτεχνείο το 1981 διατηρώντας όμως πάντα επαφή με τη Σχολή ως εξωπανεπιστημιακός κριτής σε διαλέξεις και διπλωματικές εργασίες. Ο Λάζαρος Καλυβίτης θα συνεργαστεί στενά, από την αρχή της καριέρας του, με τον φίλο και συμφοιτητή του Γιώργο Λεονάρδο, με τον οποίο ξεκίνησαν μαζί και την ακαδημαϊκή τους πορεία.

Το αρχιτεκτονικό έργο του Λάζαρου Καλυβίτη εκτείνεται σε ένα διάστημα πλέον των πενήντα χρόνων και καλύπτει δύο ξεχωριστούς τομείς: την αρχιτεκτονική δημόσιων κτιρίων (κυρίως πανεπιστημιακών) και την αρχιτεκτονική της κατοικίας. Μαζί με τον Λεονάρδο ανήκουν στη δεύτερη μεταπολεμική γενιά αρχιτεκτόνων που μεταφέρουν στη δημόσια ελληνική αρχιτεκτονική, με ιδιαίτερα δημιουργικό τρόπο, το κορμπυζιανό ιδίωμα. Προτεραιότητα στην έκθεση της δομής και χρήση του ανεπίχριστου μπετόν, γλυπτική επεξεργασία του κελύφους, χειρισμός του φωτός και πλέγματα ηλιοπροστασίας, χρωματικές παλέτες και, βέβαια, μια χειρονακτική αντιμετώπιση της κατασκευής με την προσωπική εμπλοκή στο εργοτάξιο είναι τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής γλώσσας που επανέρχονται σταθερά στη διάρκεια της αρχιτεκτονικής τους πορείας.

Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ο Λάζαρος Καλυβίτης και ο Γιώργος Λεονάρδος κερδίζουν το 1ο βραβείο σε τρεις σημαντικούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, για τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1965), για τη διαμόρφωση του Λόφου του Λυκαβηττού (1966) και για το Πνευματικό Κέντρο Καβάλας (1967) και αναλαμβάνουν τη μελέτη διαμόρφωσης της πλατείας της Νέας Σμύρνης, έχοντας έτσι την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν σε νεαρή ηλικία σημαντικά έργα μεγάλης κλίμακας.

Παράλληλα με το κοινό τους έργο, ο Λάζαρος Καλυβίτης θα υλοποιήσει μια σειρά από έργα ως αυτόνομος μελετητής, στα οποία οι αναφορές στο κορμπυζιανό συντακτικό εμπλουτίζονται με την προσωπική γραφή της Θεολογικής Σχολής, αλλά και τις προσλαμβάνουσες της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, την αναζήτηση της ανθρώπινης κλίμακας, τον σχεδιασμό της πορείας και την εμπειρία των μεταβάσεων –από το δημόσιο στο ιδιωτικό, από το εξωτερικό στο εσωτερικό– με μια παράλληλη εμμονή στην κατασκευαστική λεπτομέρεια.

Παρών τα τελευταία χρόνια σε όλες σχεδόν τις εκδηλώσεις που είχαν ως άξονα την αρχιτεκτονική, στην Αθήνα, ο Λάζαρος Καλυβίτης υπήρξε για όσους τον γνώρισαν μια γοητευτική προσωπικότητα, αρχιτέκτονας αλλά και μανιώδης συζητητής και σκεπτόμενος πολίτης, ένας, επίσης, λάτρης της τέχνης του θεάτρου που υπηρέτησε ερασιτεχνικά επί πολλές δεκαετίες. Θα μας λείψει.

 

Ο Λ. Καλυβίτης είχε απευθυνθεί στο ΣΑΔΑΣ εκφράζοντας το ενδιαφέρον και την ανησυχία του για το μέλλον του χώρου του θεάτρου του Λυκαβηττού, ενός εμβληματικού χώρου της Αθήνας του οποίου η τύχη οφείλει να απασχολήσει το σύλλογο.