«ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ» - 30.10.2006

 

Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ και ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ.
Μέθοδοι και εργαλεία αστικών αποκαταστάσεων και
νέων κατασκευών σε περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος:
Παρίσι, Αθήνα, Βουκουρέστι, Βερολίνο και Καντίς – Ισπανία»

Η πρώτη δημόσια παρουσίαση του προγράμματος, το οποίο ως προς την Αθήνα τελεί υπό την Αιγίδα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ), έγινε με επιτυχία στο Παρίσι στις 15 Σεπτεμβρίου 2006, στην μεγάλη αίθουσα εκθέσεων αρχιτεκτονικής «Pavillon de l'Arsenal». Αυτό παρουσιάστηκε επίσης στις πόλεις, Καντίς και Βερολίνο, στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου και στο Βουκουρέστι στις 9 Οκτωβρίου με μεγάλη παντού, συμμετοχή της αρχιτεκτονικής κοινότητας και κοινού. Στην Αθήνα τέλος αυτό παρουσιάσθηκε την Δευτέρα, 30 Οκτωβρίου στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού από τους:
Σωτήρη Ν. Παπαδόπουλο, αρχιτέκτονα, εταίρο και επιμελητή του προγράμματος για την Αθήνα, και Catherine Guyot, αρχιτεκτόνισσα, πρόεδρο της «ARVHA», Paris - συντονιστή του προγράμματος. Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης με εισηγήσεις τους οι συνάδελφοι:
- Τάσος Μπίρης, αρχιτέκτονας, καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π
«Παλαιό και Νέο. Μια αντιστικτική συσχέτιση»
- Γιάννης Κίζης, αρχιτέκτονας, αν. καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π
«Εξελίξεις και παλινωδίες στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς»
- Βαγγέλης Στυλιανίδης, αρχιτέκτονας
«ΦΙΞ. Το μουσείο, Ο τόπος, Η μνήμη, της πόλης»
Τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ εκπροσώπησε ο σ. αρχιτέκτονας Νίκος Σιαπκίδης ο οποίος και σαν προεδρεύων συντόνισε την όλη εκδήλωση και την συζήτηση που ακολούθησε.

Στόχος του προγράμματος

Ο στόχος του προγράμματος είναι, μετά την συγκέντρωση και καταγραφή διεθνών και εντοπίων θεωρητικών δεδομένων, να μελετήσει, να αναλύσει και να παρουσιάσει εργαλεία και μεθόδους αστικών αποκαταστάσεων και νέων αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων και κατασκευών που εφαρμόζονται στις περιοχές των πόλεων που έχουν αναγνωρισμένη αρχιτεκτονική κληρονομιά και η οποίες απαιτούν ειδική προστασία. Να βοηθήσει στην διατήρηση των κατοίκων που διαβιώνουν σ’ αυτές τις περιοχές, βελτιώνοντας ως προς την ποιότητα τον τρόπο ζωής τους. Να προτείνει μεθοδολογία και τεχνικές για όλους αυτούς που εφαρμόζουν τις αποκαταστάσεις, τις αναβιώσεις κτιρίων και περιοχών και τις νέες αρχιτεκτονικές εφαρμογές. Και τέλος με την παραγωγή δημοσιεύσεων ποικίλων μορφών με διδακτική επίσης αξία, (CD ROM, βιβλίο, ιστοσελίδα), να γνωστοποιήσει όλα τα αποτελέσματα της έρευνας, συνοδευόμενα από παραδείγματα παρεμβάσεων της κάθε πόλης, σε έξη (6) γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά, γερμανικά, ισπανικά, γερμανικά και ρουμάνικα.
Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός οδηγού προτεινόμενης μεθοδολογίας προσέγγισης των αποκαταστάσεων για υπάρχουσες και νέες κατασκευές σε αστικά κέντρα ιστορικού ενδιαφέροντος και παραδείγματα πρακτικής εφαρμογής, όπου αναπτύσσονται ιδιαίτερα πέντε θέματα:

  • θεωρίες παρέμβασης, διεθνείς και εθνικές, σε προστατευόμενες περιοχές. Πώς και υπό ποία οπτική είναι δυνατή η παρέμβαση, εξακολουθώντας να λαμβάνουμε υπόψη μας τον σύγχρονο κόσμο
  • τεχνικές προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς σε Ευρωπαϊκή κλίμακα
  • παράγοντες διάγνωσης με εργαλεία τα στοιχεία της τεχνικής, αρχιτεκτονικής και αστικής διαγνωστικής και την παθολογία των παραδοσιακών υλικών
  • οι κοινωνικές πτυχές της αναβίωσης και η διατήρηση των χρηστών στα οικιστικά σύνολα, πραγματοποιώντας μερικές φορές και ταυτόχρονα, βαριές αναπλάσεις
  • τεχνικές, αποκατάστασης και παραδοσιακών υλικών, λαμβάνοντας υπόψη και τις σύγχρονες μεθόδους, τεχνικές και υλικά.

Καθένα δε από τα θέματα συνοδεύεται από συγκεκριμένα παραδείγματα ιστορικών περιοχών, όπως η παρέμβαση της Junta de Andalucia (κυβέρνηση της Ανδαλουσία) στις προστατευόμενες περιοχές της παλιάς πόλης του Καντίς, που αποτελούν παραδειγματικές εργασίες σε σχέση με τις μεθόδους και τα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί σε όλη την Ανδαλουσία. Οι μετατροπές και παρεμβάσεις, στο ευρύτερο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, (Πλάκα, Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων, νέα μουσεία, Ακρόπολις και Μοντέρνας Τέχνης-Φιξ, Τεχνόπολις-Γκάζι, κτίρια Ε.Τ.Ε: Διοίκησης και πολιτισμού-Μελά στην Πλατεία Κοτζιά, κ.α.), στις παλιές συνοικίες στο Βερολίνο, το Παρίσι, και το Βουκουρέστι, εκθέτοντας για όλες τις περιπτώσεις τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να βελτιωθούν οι περιοχές και να παραμείνουν σ’ αυτές οι κάτοικοι τους χάρη στις σημαντικά θετικές παρεμβάσεις και τις νέες εργασίες ενσωμάτωσης που έγιναν στον παλαιό ιστό.

Συμπληρωματικά οφέλη

Συμπληρωματικά των όσων αναφέρθηκαν και παράλληλα των ουσιαστικών αποτελεσμάτων που προκύπτουν από την πλούσια μεταφορά γνώσης που προκύπτει από ένα τέτοιο διεθνές πρόγραμμα και ταυτόχρονα με τη διάδοση και την πρακτική αξιοποίηση των «καλών εφαρμογών», η ανάδειξη επίσης των πρωτοβουλιών επί των «Πολιτιστικών Αξιών των παρεμβάσεων της αρχιτεκτονικής», ιδιαίτερα στο ευρύτερο ιστορικό κέντρο, εκτιμούμε ότι θ’ αποβεί προς όφελος τόσο της Αθήνας όσο και των φορέων που κινούνται στην θεώρηση και υλοποίηση έργων αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος αλλά και των μηχανικών γενικότερα. Σημειώνουμε επίσης ότι αυτό το εγχείρημα πραγματοποιείται μετά απ’ το σημαδιακό Ολυμπιακό έτος 2004, όπου πολλοί έχουν κι ακόμα περισσότεροι στο μέλλον θα έχουν στραμμένη την προσοχή τους στην πόλη της Αθήνας: δυνητικοί επισκέπτες της πόλης, καθώς και το κυριότερο ερευνητές χρήστες του παγκόσμιου διαδικτύου (Internet) που αποτελεί και τον κύριο στόχο του έργου. Η πρωταρχικής δε σημασίας ανάδειξη της ιστορικής Αθήνας, και η ανάδειξη της διαχρονικότητας της φυσιογνωμίας και του πολιτιστικού ρόλου της πρωτεύουσας, συμπληρωματικά των όποιων έργων έχουν υλοποιηθεί στην ίδια την πόλη, σήμερα απαιτεί την επικοινωνιακή ανάδειξη και τη διάδοση αυτού του έργου και πέρα από την πόλη … και είναι πιστεύουμε και αυτό κάτι στο οποίο μπορεί να συμβάλει αυτό το πρόγραμμα.
Εδώ ανοίγοντας παρένθεση, μας δίνεται η ευκαιρία να ενημερώσουμε ότι το άλλο πρόγραμμα μας, επίσης υπό την αιγίδα του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, «Παρίσι, Λονδίνο, Αθήνα. Η ανακάλυψη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής» ( www.culture2000.tee.gr ), έχει μέσο όρο 450 περίπου επισκέψεων την ημέρα, 164.000 τον χρόνο, εκ των οποίων το 10% προέρχεται από εκπαιδευτικούς φορείς – στατιστική από τον server του ΤΕΕ. Επισκεψιμότητα σημαντική για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό επίσης του προγράμματος είναι η εισαγωγή και η ανάδειξη καινοτομιών όπως:

  • Η διάχυση και η ελεύθερη πρόσβαση ενός μη εμπορικού έργου στο παγκόσμιο κοινό, (εξειδικευμένο και μη), μέσω του διαδικτύου.
  • Η συνεργασία πέντε ευρωπαϊκών πόλεων για έργα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν χαρακτήρα πιλοτικό και διδακτικό. Όλα δε τα ζητήματα που εξετάζονται σ’ αυτή, λόγω ακριβώς της συνύπαρξης αλλά και αντιπαράθεσης πέντε διαφορετικών μεταξύ τους ευρωπαϊκών πολιτισμών και πόλεων και του τρόπου που αυτά εκτίθενται, δημιουργούν μια συγκριτική διαδικασία θεώρησης.

Προκειμένου όμως οι όποιες «καινοτομίες» να οδηγήσουν προς μια ποιοτική θεώρηση και υλοποίηση έργων, απαιτείται η προηγούμενη ποιοτική αναβάθμιση και ως εκ τούτου η δια βίου επιμόρφωση του μελετητικού δυναμικού και όλων γενικά των στελεχών που συμμετέχουν σ’ αυτά τα έργα. Γεγονός που εκτιμούμε επίσης ότι διευκολύνεται μ’ αυτό το διαδιδόμενο μέσω του διαδικτύου και εύκολα προσβάσιμου e-προγράμματος.

Τα αποτελέσματα όμως του πονήματος επεκτείνονται και πέρα των όσων παρουσιάσαμε για να τεκμηριωθεί η ουσιαστική, διδακτική του άξια. Διότι εκτιμούμε ότι από προσπάθειες σαν αυτή, το όφελος που προκύπτει για την απαξιωμένη μέχρι σήμερα αρχιτεκτονική στο τόπο μας είναι εν τέλει ακόμα περισσότερο. Γεγονός που αποτελεί εξάλλου προτεραιότητα στους στόχους και τις επιδιώξεις του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ), ο οποίος και έχει υποστηρίξει αυτό το έργο.

Εταίροι του προγράμματος:
Παρίσι: ARVHA - Association pour la recherche sur la Ville et l’Habitat, συντονιστής του προγράμματος
Αθήνα: Σωτήρης Ν. Παπαδόπουλος - ΟΜΑΔΑ 80,
Εταιρεία Αρχιτεκτονικών, Πολεοδομικών και Ερευνητικών μελετών
Βουκουρέστι: BBM Group, Atelier de Architectura
Βερολίνο: ISIS, Institut fur synergetiche Stadtewicklung GbR
Καντίς – Ισπανία: JUNTA de Andalucia, (Κυβέρνηση της Ανδαλουσία), office of Rehabilitation of the Historical district of CADI

Στους συμμετέχοντες της εκδήλωσης διενεμήθη η έκδοση η οποία εμπεριέχει και το CD-ROM του έργου – περιορισμένα αντίγραφα διατίθενται στα γραφεία του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ,
Τηλ. 210 - 32 15 146. Στην δε προσεχή περίοδο θ’ ανακοινωθεί και η ιστοσελίδα του προγράμματος.

 

Αρχή σελίδας