Εισήγηση του Δ.Σ. στο Διήμερο του ΤΕΕ "Θέματα Πολεοδομικών Εφαρμογών - Σχολιασμός Διατάξεων Ν. 3212/03 31.12.2003 ΦΕΚ 308Α: " Άδεια δόμησης πολεοδομικές και άλλες διατάξεις θεμάτων αρμοδιότητας του ΥΠΕΧΩΔΕ"

 

TEE 20 - 21/5/2004


ΔΙΗΜΕΡΟ
ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ - ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Ν. 3212/03

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΑΔΑΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

Εισηγητής : Βασίλης Χατζηκίδης, μέλος Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ - Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων


Είναι γνωστή σε όλους η διαδικασία που ακολουθήθηκε τον προηγούμενο χρόνο και φθάσαμε τον Δεκέμβριο του 2003 στην ψήφιση του Ν. 3212 που καθορίζει τη διαδικασία έκδοσης των οικοδομικών αδειών.

Σ' ένα πρόβλημα, χρόνιο πλέον, έγινε προσπάθεια από την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ να δοθεί μια λύση, που όμως δεν πήρε σοβαρά υπόψη τις συνέπειες που προκύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων του ίδιου του Νόμου αυτού.

Οι Σύλλογοι κυρίως - αλλά και το ΤΕΕ - κλήθηκαν να πουν γνώμη και απόψεις σε ένα κείμενο που έτσι και αλλιώς θα ήταν η βάση συζήτησης κατά την άποψη του ΥΠΕΧΩΔΕ, αφού στο μεταξύ «διέρρεαν» σχέδια νόμου στον Τύπο.

Ο ΣΑΔΑΣ - ΠΕΑ διαφώνησε με το νόμο και αυτό εκφράστηκε και κατά τη διάρκεια της συζήτησής και ψήφισής του στη Βουλή. Η διαφωνία του εστιαζόταν κυρίως στις αλλαγές του τρόπου έκδοσης των οικοδομικών αδειών, στην ασφάλιση μελετών και μελετητών, στη διαδικασία σύνδεσης με τα δίκτυα ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ, με τον τρόμο νομιμοποίησης αυθαιρέτων και στην ποινικοποίηση του επαγγέλματος.


Ποια είναι η κατάσταση σήμερα

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ (Μάιος 2002) σε σύνολο 156 Πολεοδομικών Γραφείων της χώρας το 68,5% είναι ανεπαρκώς στελεχωμένα και δεν έχουν όλες τις ειδικότητες των Διπλωματούχων Μηχανικών, ενώ σε 18 Πολεοδομικά γραφεία της χώρας δεν υπήρχε καν μηχανικός.

Η δραματική και απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στις πολεοδομικές υπηρεσίες, αποτελεί μέρος του συμπλέγματος των προβλημάτων που επικρατούν σε όλη την αλυσίδα παραγωγής των ιδιωτικών έργων.

Δεν αρκεί όμως η εξυγίανση των πολεοδομικών γραφείων για να λυθεί το πρόβλημα. Εφόσον το υπόλοιπο σύμπλεγμα παραγωγής παραμένει ως έχει, η όλη επιχείρηση θα είναι σίγουρα αναποτελεσματική και αποτυχημένη. Κατά συνέπεια η ποιοτική ανασυγκρότηση αντιμετωπίζεται με τη συνολική μεταρρύθμιση που επανατοποθετεί και επαναπροσδιορίζει ρόλους, μέσα και προϋποθέσεις.

Η πληρότητα και η ποιότητα των μελετών αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για τη γρήγορη και σωστή ολοκλήρωση ενός έργου. Ερευνώντας σοβαρά την πορεία των κατασκευών, θα διαπιστώσουμε ότι πολλές κακοδαιμονίες και προβλήματα ξεκινούν από ελλιπείς ή πλημμελώς και ασαφώς υλοποιημένες μελέτες που επιτρέπουν αυθαίρετες ερμηνείες των κατασκευαστών.

Η πολυνομία, τα εκατοντάδες προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις, οι άπειρες ερμηνευτικές εγκύκλιοι, έχουν δημιουργήσει ένα ατελείωτο φαύλο κύκλο, που επιτρέπει τις παρερμηνείες και οδηγεί σε νομιμοφανείς παρανομίες, που εντείνουν τη διαπλοκή και την απίστευτη ταλαιπωρία μελετητών και πολιτών.


Ο ΣΑΔΑΣ - Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων:

1. Επιβεβαιώνει την βασική του θέση ότι θεσμικές ρυθμίσεις για την υπόσταση και λειτουργία των Πολεοδομικών Γραφείων πρέπει να υπηρετούν την έννοια του δημοσίου συμφέροντος. Έτσι την ευθύνη ελέγχου της διαδικασίας παραγωγής του δομημένου περιβάλλοντος, του ελέγχου των μελετών και κατασκευών πρέπει να την έχει το δημόσιο.

2. Θεωρεί ότι η μελέτη και εκτέλεση των τεχνικών έργων είναι αντικείμενο διεπιστημονικής συνεργασίας των απαραιτήτων ειδικοτήτων, που κάθε μία από αυτές πρέπει να απασχολείται αποκλειστικά στο επιστημονικό της αντικείμενο. Γι' αυτό η έννοια της μελετητικής ομάδας είναι προϋπόθεση για εξορθολογισμό όλων των διαδικασιών. Ειδικότερα στα κτιριακά έργα και γενικότερα σε όσα έργα η αρχιτεκτονική έχει θεμελιώδη σημασία, βασική προϋπόθεση του εξορθολογισμού και εκσυγχρονισμού είναι η γενική ευθύνη του έργου και ο συντονισμός των μελετητών να ανήκει στον αρχιτέκτονα.

3. Εκτιμά ότι από την πλευρά των αρχιτεκτόνων πρέπει να επιδιωχθεί μια νέα ποιότητα αρχιτεκτονικής μέσω των μελετών και της εκτέλεσης των έργων.

Κατόπιν αυτού η Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων προτείνει μια δέσμη συγκεκριμένων μέτρων που πρέπει να ληφθούν αμέσως:

3.1 Επαναπροσδιορισμός και υποχρεωτική τήρηση των προδιαγραφών πληρότητας και ποιότητας των μελετών με κλιμάκωση των απαιτήσεων ανάλογα με το μέγεθος και την κατηγορία του έργου.

3.2 Καθορισμός αρμοδιοτήτων και ευθυνών (αστικών - ποινικών - επαγγελματικών) Μηχανικών - εργολάβων - ιδιοκτητών - Μηχανικών Εφαρμογής, σε σχέση με την αντίστοιχη συμμετοχή του καθενός.

3.3 Καθιέρωση ποιοτικού ελέγχου των κατασκευών ως προς τα υλικά ούτως ώστε να πιστοποιείται και να εξασφαλίζεται η υπευθυνότητα όλων των παραγόντων που εκτελούν κάθε έργο.

3.4 Αποσαφήνιση και κωδικοποίηση του συνόλου της πολεοδομικής και κτιριοδομικής νομοθεσίας και εξασφάλιση ενιαίας ερμηνείας νόμων και εγκυκλίων. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για κεντρικό συντονισμό, με βάση θεσμοθετημένο δημόσιο όργανο, ώστε να εφαρμόζονται ενιαία οι διαδικασίες και η νομοθεσία.

Σ' αυτό θα συμβάλλει ουσιαστικά και η καθιέρωση σεμιναρίων και η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση σε θέματα πολεοδομικής νομοθεσίας.

3.5 Αναβάθμιση πολεοδομικών γραφείων, με στελέχωση από μηχανικούς όλων των ειδικοτήτων, με αναβάθμιση τους κτιριακής υποδομής και του εξοπλισμού τους. Διατήρηση μόνο όσων από αυτά μπορούν να εκπληρώσουν ορισμένες προϋποθέσεις, με στελέχωση από μηχανικούς όλων των ειδικοτήτων και διοικητικό εξειδικευμένο προσωπικό, με αναβάθμιση τους κτιριακής υποδομής και του εξοπλισμού τους.
Άμεση επίλυση τους νομικής κάλυψης των Διπλωματούχων μηχανικών που υπηρετούν στα Πολεοδομικά γραφεία, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να καλύπτουν με δικές τους δαπάνες τους «πάσης φύσεως διώξεις» κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Ιδιαίτερα όταν η συντριπτική πλειοψηφία των διωκόμενων μηχανικών προέρχεται από το χώρο των πολεοδομικών γραφείων.

3.6 Άμεση αύξηση των αμοιβών στα πλαίσια ενός νέου μισθολογίου Διπλωματούχων Μηχανικών και εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας των συναδέλφων του Δημοσίου.

3.7 Σύγχρονη αρχειοθέτηση που να εξασφαλίζει την ασφάλεια των φακέλων των μελετών. Πιθανόν διπλή αρχειοθέτηση (σε δύο αρχές).

3.8 Η ασφάλιση των μελετών των ιδιωτικών έργων να είναι συμπληρωματικό μέτρο εγγύησης της ποιότητας των μελετών και οπωσδήποτε όχι υποχρεωτική. Η ασφάλιση να είναι δυνατόν να παρέχεται και από το ΤΣΜΕΔΕ.

3.9 Άμεση οργάνωση προγράμματος βασικής εκπαίδευσης για το σύνολο του προσωπικού που απασχολείται στην παραγωγή των ιδιωτικών έργων, για να έχει τουλάχιστο τη στοιχειώδη εκπαίδευση που απαιτείται για την ασφάλεια τη δική του αλλά και την αρτιότητα και ασφάλεια του έργου. Σ' αυτή την κατεύθυνση επιβάλλεται άμεσα και η οργάνωση σχολής εργοδηγών.

3.10 Δεν αποτελεί όμως εκσυγχρονισμό καμία δέσμη μέτρων αν δεν ανατρέπει με δραστικό τρόπο και την ισχύουσα αναχρονιστική νομοθεσία (Ν. 4663/30), αναθέτοντας επιτέλους και στη χώρα μας την αρχιτεκτονική στους αρχιτέκτονες.

Η ανεπάρκεια της Διοίκησης, οι πολύπλοκες διαδικασίες, η πολυνομία, η απαξίωση των μελετών και η ανυπαρξία της έννοιας της ποιότητας, έχουν οδηγήσει στη σημερινή απίστευτη κατάσταση.

Μέχρι σήμερα στον τομέα της παραγωγής των έργων, είχαμε μόνο ανεξέλεγκτη οικονομική μεγέθυνση και ποσοτική συσσώρευση.

Η σύγχρονη Ελληνική κοινωνία δεν έμαθε να έχει απαιτήσεις ποιότητας στην παραγωγή δομημένου περιβάλλοντος, δεν έχει απαιτήσεις από την Αρχιτεκτονική.
Υπ΄ αυτή την έννοια η σύγχρονη Ελληνική κοινωνία έχει σχέση με την Αρχιτεκτονική, το μέγεθος και η ποιότητα της οποίας κρίνεται φυσικά από τα αποτελέσματα στο χώρο.

Το σημερινό δομημένο περιβάλλον στην πατρίδα μας εκφράζει την "ήττα της Αρχιτεκτονικής", την ήττα των ανθρωπίνων αξιών, του οράματος της ποιότητας ζωής. Η σημερινή Ελληνική πόλη είναι απάνθρωπη και αβίωτη από την κυκλοφοριακή ασφυξία, την ρύπανση, την οικιστική παραμόρφωση, την αυθαιρεσία και την αισθητική υποβάθμιση.

Το πρόβλημά μας είναι ότι η πολιτεία αρνείται μέχρι σήμερα να χρησιμοποιήσει σωστά το γνωστικό αντικείμενο των Ελλήνων Τεχνικών Επιστημόνων.

Αρνείται να αξιοποιήσει το ρόλο και το νόημα που έχει για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής η Αρχιτεκτονική.

Αρνείται πεισματικά και για μας αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και η πορεία λαθεμένη.
Και το χειρότερο, φαίνεται ότι και οι πολίτες προσπαθώντας να επιβιώσουν σ' αυτές τις συνθήκες έχουν αρχίσει να συμβιβάζονται με αυτή τη σύγχρονη βαρβαρότητα.

Είμαστε χωρίς θεσμικό πλαίσιο που να καθορίζει τους κανόνες συμμετοχής και συνεργασίας των τεχνικών επιστημόνων και επαγγελματιών στην παραγωγή των έργων.

Πλήρης αδυναμία της πολιτείας
Σήμερα όσο ποτέ είναι αναγκαία η εξυγίανση της όλης διαδικασίας. Απαιτούνται απλές - καθαρές - λιτές διαδικασίες, χωρίς περιπλοκές και ασάφειες. Η Πολιτεία πρέπει να διαμορφώσει ένα ξεκάθαρο καθεστώς στην παραγωγή μελετών και έργων και να μην εκτονώνει την αδυναμία της, ως προς αυτό, μέσα από ένα καθεστώς πολυνομίας και ασάφειας και ποινικοποίησης, άνευ όρων, του επαγγέλματος του μηχανικού δημιουργώντας ένα δυσβάσταχτο και απαράδεχτο καθεστώς αστικών και ποινικών ευθυνών, που ξεπερνά κάθε όριο δικαιοσύνης.

Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει τώρα να καθοριστούν άμεσα και οριστικά, οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες όλων των τεχνικών επαγγελμάτων με σαφήνεια και πληρότητα.

Το πρώτο ζητούμενο σ΄ αυτή την κατεύθυνση και απαραίτητη προϋπόθεση για την παραγωγή ποιοτικά αναβαθμισμένου τελικού προϊόντος στη δόμηση είναι η δημιουργία ολοκληρωμένων μελετών, τόσο από πλευράς πληρότητας όσο και ποιότητας.

Τα πολεοδομικά γραφεία αποτελούν τον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας, τον κρίκο της διαπλοκής του καμουφλάζ και της ταλαιπωρίας των πολιτών. Δεν αρκεί όμως η εξυγίανση σ΄ αυτά για να λύσει το πρόβλημα. Εφ΄ όσον το υπόλοιπο σύμπλεγμα παραγωγής παραμένει ως έχει, η όλη επιχείρηση θα είναι σίγουρα αναποτελεσματική και αποτυχημένη.

Κατά συνέπεια η ποιοτική ανασυγκρότηση αντιμετωπίζεται με συνολική μεταρρύθμιση που επανατοποθετεί και επαναπροσδιορίζει ρόλους, μέσα και προϋποθέσεις, μια μεταρρύθμιση σε δύο επίπεδα, το θεσμικό και το διοικητικό.

- ΘΕΣΜΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ.
Η πληρότητα και η ποιότητα των μελετών αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα για την γρήγορη και σωστή ολοκλήρωση ενός έργου. Ερευνώντας σοβαρά την πορεία των κατασκευών, θα διαπιστώσουμε ότι όλες οι κακοδαιμονίες και τα προβλήματα ξεκινούν από ελλιπείς ή πλημμελώς και ασαφώς υλοποιημένες μελέτες που επιτρέπουν αυθαίρετες ερμηνείες των κατασκευαστών.
Οι προτάσεις που παραθέτουμε στη συνέχεια πιστεύουμε ότι αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση μιας επιτυχημένης θεσμικής μεταρρύθμισης στη διαδικασία παραγωγής μελετών.

Α. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ.
Η πολυνομία, τα εκατοντάδες προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις, οι άπειρες ερμηνευτικές εγκύκλιοι, έχουν δημιουργήσει ένα ατελείωτο φαύλο κύκλο, που επιτρέπει τις παρερμηνείες και οδηγεί σε νομιμοφανείς παρανομίες, που εντείνουν τη διαπλοκή και την απίστευτη ταλαιπωρία μελετητών και πολιτών.

Απαιτείται:
1. Η κωδικοποίηση και το ξεκαθάρισμα των νομοθετικών δεδομένων και όρων δόμησης για την υλοποίηση μελετών χωρίς περιπλοκές και ασάφειες.
2. Η δημιουργία μόνιμου ειδικού φορέα για το σκοπό αυτό, ο οποίος θα παρακολουθεί, θα μελετά και θα κωδικοποιεί τα δεδομένα και τους κανόνες παραγωγής μελετών σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις και την αποτελεσματικότητα και θα προτείνει τις δέουσες λύσεις στην πολιτική ηγεσία.


Β. ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ.

Β.1. Τεχνικοί επιστήμονες
Υπό την μορφή της "Λευκής Βίβλου" η Ευρωπαϊκή Ένωση διατύπωσε ένα πλαίσιο προτάσεων που αφορούν το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον για ένα καλύτερο αύριο.

Με μία σειρά κοινοτικές οδηγίες καθόρισε και την συμμετοχή των τεχνικών επιστημόνων στην παραγωγή δομημένου περιβάλλοντος και κυρίως με την οδηγία Κ.Ο. 85/384 καθόρισε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την άσκηση της Αρχιτεκτονικής.

Στην υπόλοιπη Ευρώπη, τα προβλήματα της συντεταγμένης συμμετοχής των τεχνικών επαγγελμάτων έχουν λυθεί προ πολλού με βάση το γνωστικό αντικείμενο που εκπορεύεται από τα προγράμματα σπουδών και κατά συνέπεια η εφαρμογή της Κ.Ο. 85/384 ήταν δεδομένη πριν την εφαρμογή της.

Στην Ελλάδα τι ισχύει;
"Στην έννοια της άσκησης του επαγγέλματος του Πολιτικού Μηχανικού νοείται συνυπάρχουσα η εξάσκηση του επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα… περιορισμένης εις καθαρά αρχιτεκτονικές και οικοδομικές εργασίες …"
Ν. 4663/30 (ΦΕΚ. 149/Α/09.05.1930) Πρόεδρος Δημοκρατίας Αλεξ. Ζαΐμης.

Από το 1930 φτάσαμε στο 1993! όπου εκδίδεται το Π.Δ. 107/93 και γίνεται η ενσωμάτωση στο Εθνικό Δίκαιο (με καθυστέρηση εξ 6 χρόνων) της Κ.Ο. 85/384 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά ταύτα όμως και παρά την σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων και την κοινή απόφαση των δύο μεγάλων φορέων του συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών και του συλλόγου Αρχιτεκτόνων από τις 12.03.1985 εξακολουθεί μέχρι σήμερα να κυριαρχεί ένα απίστευτο χάος στις υπευθυνότητες και στη συντεταγμένη μορφή των τεχνικών επαγγελμάτων οριζόντια (Πολιτικοί Μηχανικοί - Αρχιτέκτονες - Τοπογράφοι κλπ.) και κάθετα (Αρχιτέκτονες - Πολιτικοί Μηχανικοί - Τοπογράφοι - Δομικοί Μηχανικοί - Συντηρητές κλπ.) στην παραγωγή δομημένου περιβάλλοντος.

Η πολιτεία πρέπει τώρα να καθορίσει τις αρμοδιότητες των τεχνικών επιστημόνων στην εκπόνηση των μελετών με βάση το γνωστικό τους αντικείμενο και κυρίως να εφαρμόσει το Π.Δ. 107/93 στην πράξη.

Αναφορικά με τις οικοδομικές εργασίες που εκεί το πρόβλημα είναι εμφανές και μεγάλο και ενόψει της αλλαγής στην έκδοση αδειών πρέπει να επανακαθοριστούν οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες των μελετητών που υπογράφουν.

Η άσκηση της αρχιτεκτονικής πρέπει να πραγματοποιείται από τους καθ' ύλη αρμόδιους τόσο στο επίπεδο του γνωστικού αντικειμένου όσο και των επαγγελματικών δικαιωμάτων.

Γ. Αμοιβές.
Σε κάθε περίπτωση οι αμοιβές των μελετών αποτελούν ποσοστό επί του προϋπολογισμού, συγκεκριμενοποιημένο και καταχωρημένο σε κώδικα αμοιβών.
Είναι απορριπτέα η σκέψη οι αμοιβές να είναι υπόθεση χαμηλότερης προσφοράς με την λογική της μειοδοσίας και αυτό ταυτόχρονα να αποτελεί κριτήριο επιλογής ανάθεσης.
Γιατί δεν μπορεί να μπει σε τέτοια διαδικασία η έμπνευση, η γνώση, η ικανότητα και η εμπειρία, τα οποία αποτελούν τα κύρια συστατικά μιας μελέτης.
Αυτό θα οδηγήσει νομοτελειακά σε κακές και ελλιπείς μελέτες.
Στα πλαίσια της Οδηγίας 92/50 και λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 36 η έννοια της προσφοράς να προσανατολιστεί στον άξονα ανταγωνιστικότητα - ποιότητα και όχι στον άξονα ανταγωνιστικότητα - τιμή.

Γ.1. Σύνταξη της μελέτης
Η σύνταξη της μελέτης πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες με κωδικοποίηση των προδιαγραφών πληρότητας και ποιότητας. Εφαρμογή αυτών των κανόνων με αυστηρότητα και καθιέρωση ευθυνών σε περίπτωση αποκλίσεων από τις προδιαγραφές και τους πραγματικούς προϋπολογισμούς.

Γ. 2. Ασφάλιση των μελετών
Η πρόταση για την ασφάλιση των μελετών των ιδιωτικών έργων, που προωθείται έντονα στη χώρα μας αλλά και στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα γενικότερα, από τους φορείς των ασφαλιστικών εταιρειών, σαν μέτρο προστασίας του χρήστη από ζημιές στα έργα οφειλόμενες σε ανεπαρκείς μελέτες, δεν μπορεί παρά να αποτελεί συμπληρωματικό και σε κάθε περίπτωση προαιρετικό μέτρο.

Κύριο μέτρο για την προστασία του χρήστη αποτελεί η εξασφάλιση υψηλής ποιότητας μελετών σύμφωνα με τα παραπάνω. Αντίθετα η θεσμοθέτηση υποχρεωτικής ασφάλισης των μελετών και μάλιστα χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο όρων και υποχρεώσεων, είναι δυνατόν να λειτουργήσει σαν μέσο πραγματικά αθέμιτου ανταγωνισμού με σοβαρότατες συνέπειες τόσο στην απασχόληση των αρχιτεκτόνων όσο και στην ποιότητα της παραγόμενης αρχιτεκτονικής αφού η «πεπατημένη» αποτελεί κατά κανόνα την ασφαλέστερη μέθοδο παραγωγής.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η υποχρεωτική ασφάλιση των μελετών των ιδιωτικών έργων, μπορεί να οδηγήσει σταδιακά στη μετάθεση της ευθύνης του ελέγχου των μελετών από το δημόσιο στις ασφαλιστικές εταιρείες, με αποτέλεσμα την ιδιωτικοποίηση τελικά του ευαίσθητου αυτού τομέα, προοπτική που μας βρίσκει τελείως αντίθετους.

Η κρισιμότητα της διαμορφωμένης κατάστασης σ' όλες τις πλευρές της παραγωγής των ιδιωτικών έργων, απαιτούν σοβαρή συζήτηση σε βάθος και ανάλυση όλων των παραμέτρων που καθορίζουν τον τρόπο αυτό παραγωγής τους.

Για το Διοικ. Συμβούλιο

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Τ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Θ. ΠΑΠΠΑΣ


Αρχή σελίδας